‘KROES CONTROL’

Terwijl de voetbalpuinhopen in Amsterdam inmiddels – 2024 jaar na Christus – Pompeï-achtige vormen beginnen aan te nemen, zit het leeuwendeel van de bestuurders dat verantwoordelijk is voor deze monumentale ruïne nog altijd hardnekkig op het pluche van de Johan Cruijff ArenA te wachten op schoon-schip-maker Alex Kroes. Dat van regie bij de recordkampioen nauwelijks nog sprake is, werd bevestigd in de ontluisterende interviews met Dušan Tadić en Maurice Steijn.

Ajacied Alex staat daarom te trappelen van zowel woede als ongeduld en heeft al enige van zijn geloofsbrieven kenbaar gemaakt. In Menno de Galans reconstructie van ‘Ajax in crisis’ komt de aanstaande algemeen directeur aan het woord. Er gaan stemmen op dat hij vóór zijn beurt spreekt; dat Kroes echter luidruchtig vóór de muziek uitloopt werd op X/Twitter door de supporters met enthousiasme begroet. De periode van onduidelijkheden; weinig initiatief nemen en je laten afschepen lijkt binnenkort verleden tijd. In de ArenA en op de Toekomst zal het tot de eerste echte werkdag van Kroes (15 maart 2024) nog wel flink zweten zijn. Niet alleen kondigde hij aan dat het personeelsbestand (van zo’n 450 mensen) met 10% verminderd gaat worden; de positie van de ‘gehate’ Maurits Hendriks is onhoudbaar geworden. Naar verluidt gaan te veel medewerkers ‘met buikpijn’ naar hun werk. Vermoed dat Alex de ontdekker van Sven Mislintat als eerste op kantoor uitnodigt.

“Ga zitten, Maurits. Koffie? Laat ik meteen met de deur in huis vallen: Je functie komt te vervallen en we gaan je contract niet verlengen. Je ligt bovendien niet bepaald lekker binnen de organisatie, mijn vriend. Hoe heb je dat voor elkaar gekregen? Ik vroeg me trouwens af: wat doe je hier eigenlijk? En waar heb jij een bonus van 112.813 euro voor gekregen terwijl je al 4 ton per jaar verdient? Het zal allemaal wel afgesproken zijn maar dat lijkt mij, een meer dan voldoende beloning. Ik begreep overigens van Menno dat jij de allerbeste vriend van Sven was. Spreek je hem nog wel eens?”

In het boek van De Galan, waarin Chief Sports Officer Hendriks opvallend vaak wordt bewierookt, neemt Kroes geen blad voor de mond als de ontslagen Mislintat ter sprake komt. Hij onderstreept de niet mis te verstane waarschuwingen die Ajax nog vóór de aanstelling van de Duitser bereikten maar werden genegeerd. ‘De meesteroplichter’ was er bij hem niet doorgekomen. Alex is kraakhelder in zijn communicatie. Geconfronteerd met vier linksbacks en geen rechtsbuiten?: ‘Ik had mensen een klap in hun nek gegeven’. Heerlijk! Het zal even wennen zijn. Hopelijk is Alex Kroes de frisse wind die zijn verdwaalde club weer richting geeft. Fans en volgers verbazen zich al jaren over het gebrek aan voorbereiding en vooruitgang. Ik kan me zo voorstellen dat een kritische Kroes een speler die een verbeterd contract eist, onomwonden vraagt: ‘Waarom wil jij de hoofdprijs verdienen als je niet eens structureel een corner of voorzet bij de eerste, laat staan tweede paal krijgt? Train je wel voldoende? Of dat hij van een trainer-coach verlangt dat het elftal niet steeds wordt afgebluft door een mindere tegenstander: ‘Ik ben benieuwd wat jij gaat doen om de ploeg voortdurend bij de les te houden?! Ik wil niet zien dat we voor de zoveelste keer achter de feiten aan moeten lopen! Begrepen?’

Er bestaat geen beter moment voor Alex om bij Ajax binnen te stappen. Na het onbeschrijfelijke dieptepunt in het bekertoernooi, ligt alles braak. De problemen zijn zo groot dat hij aan alle knoppen mag draaien. Een daadkrachtige Kroes kan zich onsterfelijk maken door het op een heel andere, transparante manier te gaan doen. ’His way or the highway …’

Robert Leon ©

In Mokum Magazine – januari 2024 (#123)

‘HELEMAAL NIETS IN AMSTERDAM’

De Rotterdamse zelfspot, dat je niet voor je plezier fan van Feyenoord bent, is onverbiddelijk gearriveerd in de hoofdstad. Nooit eerder was het zo frustrerend om supporter te zijn van Ajax. Werd de huidige kampioen, Feyenoord ooit (2010) in Eindhoven met 10-0 vernederd; door in deze tiende speelronde bij PSV te verliezen, zakten de Amsterdammers naar een aangekondigde laatste plaats in de Eredivisie. Ook al is die plek cosmetisch (Ajax staat op basis van verliespunten hoger), is het extra pijnlijk dat het de ploeg van uitgerekend Peter Bosz is die het tijdelijke vonnis over zijn oude werkgever voltrekt. In een wedstrijd waarin de geplaagde ploeg eindelijk eens van zich afbeet, op zijn Ajax’ vooruit voetbalde en de topper vóór rust had kunnen beslissen, werd door de forse nederlaag (5-2) het absolute dieptepunt in de clubs betaalde voetbalhistorie bereikt. Tekenend voor de Mokumse malaise is de rangschikking van Jong Ajax, één etage lager in de Keuken kampioendivisie: ook laatste! Tot overmaat van ramp worden de jeugdelftallen door Feyenoord en AZ op monsternederlagen getrakteerd.

De depressie is ongekend; alle colonnes zijn druk in beweging en een spoedig beterschap lijkt uitgesloten. Over de teloorgang van een club die aan de vooravond stond van een keurig geplande heerschappij, zullen boeken worden volgeschreven. Na een mislukt seizoen raakten Edwin van der Sar, Maurits Hendriks en Jan van Halst opgewonden door de dataporno van Sven Mislintat. Je krijgt die bestanden nog wel van de computers op de Toekomst maar niet uit de selectie; een groep spelers waaraan de nieuwe trainer/coach Maurice Steijn door de Duitser min of meer was ‘uitgehuwelijkt’. De eerlijke Hagenaar toonde zich ongelukkig met het ‘zooitje ongeregeld’ waarmee hij het ongevraagd moest zien te doen; verloor zodoende de grip op die spelersgroep en was vervolgens nooit in staat om zijn elftallen de simpelste taken binnen de lijnen te laten uitvoeren. Het lijstje met spelers dat Steijn aan Sven had voorgelegd werd volledig genegeerd. Feyenoord en PSV gingen met Stengs, Lang, Schouten en Dest aan de haal. Het krediet van de straatvechter Steijn, die het gevecht durfde aan te gaan met de man die hem zo verrassend aanstelde, bleek groot maar niet oneindig.

Na het ontslag van Mislintat en de aftocht van de  voorzitter van de RvC, werd Maurice door de interim algemeen directeur Van Halst uiteindelijk toch de wacht aangezegd. Jan is zelf aan de beurt op het (langverwachte) moment dat Alex Kroes door AZ wordt vrijgegeven. Het is oppassen dat van Kroes geen wonderen worden verwacht. Ajax zit immers langdurig opgescheept met een groep spelers die het zeer waarschijnlijk niet gaat redden. Een aantal ‘Mislintatjes’ zal zich wellicht nog ontwikkelen; de rest zal echter moeten worden afgeschreven. Uit de roemruchte jeugdopleiding lijken geen echt grote talenten zich aan te dienen.

Met een somber vooruitzicht op prijzen en Europese inkomsten moet de recordkampioen een veelbelovende afslag zien te vinden op de doodlopende weg waarop het zich nu bevindt. Feyenoord vond in Arne Slot een trainer die dat mogelijk maakte. Aan Kroes de uitdaging om na tussenpaus John van ’t Schip, een staf samen te stellen die Ajax weer naar de top brengt. Het geduld van de supporters zal ernstig op de proef worden gesteld. De fans zijn inmiddels niet eens meer boos maar zijn – en dat is veel erger – teleurgesteld. De haters en vijanden zijn klaar met het traditionele leedvermaak. Ze hebben – en dat is veel vervelender – medelijden met Ajax omdat als men zich nu niet heel snel daadkrachtig opricht het heel lang ‘Niets in Amsterdam’ zal zijn.  

Robert Leon ©

In Mokum Magazine – november 2023 (#121)

GEEN PANIEK

Het onderonsje tussen Sven Mislintat en Sjaak Swart op De Toekomst intrigeert me. Wat fluisterde ‘Paco’ de Duitse technische alleenheerser toe aan de zijlijn van een oefenwedstrijdje? ‘Der Sven, ik nam dan wel 50 jaar geleden (1973) afscheid; ik ben nog altijd de baas in onze wekelijkse rondo’s waarin ik dingen doe die je op het laatste WK niet hebt gezien. Ik ben er klaar voor. Ik zeg het al jaren! Bitte’. Sjaak, die op voet van oorlog leefde met Louis van Gaal is kennelijk ‘on speaking terms’ met de man die zijn spelersbalboekje en de Amsterdamse transferkas zelfstandig leeg mag trekken. Hij was er al vóór Pietje (Keizer) en ‘Jopie’ en is er nog altijd bij nu zijn cluppie opeens weer helemaal van voren af aan lijkt te moeten beginnen. In het gekkenhuis dat ontstaan is na het libido van Marc, de burn out van Edwin en de transfermissers, het trainersfalen en het daaropvolgende missen van titels, drukt Swart Mislintat ongetwijfeld op het hart hoe uit deze misère te geraken. Luistert Sven diplomatiek of gaan de tips het ene, beleefde oor in en het andere, nauwelijks geïnteresseerde oor uit? Ook al nemen we hem met een glimlach half serieus, Swart (85) is door alle voetbalwateren gewassen. Hij heeft tenminste altijd een beetje gelijk.

Het is inmiddels 27 jaar geleden (14 augustus) dat de Amsterdam ArenA werd geopend. Op een abominabele grasmat, lag een enorm doek dat een zee uitbeeldde. Terwijl Trijntje Oosterhuis over diezelfde ‘De Zee’ zong, werden de mogelijk bezoekende clubs uit de Ere- en Eerste divisie door een leger medewerkers één voor één het doek opgetrokken. Als thuisclub, Ajax uiteraard als laatste; als een luxe passagiersschip. Zoals De Titanic, een schip dat nooit zou zinken. De financiële risico’s (het aantrekken van o.m. Tadić en Blind) die Ajax vanaf 2018 nam, waren erop gericht om een regelmatige rol in Europa te spelen en een nationale dominantie zeker te stellen; vergelijkbaar met Bayern München, een club die (bijna) nooit naast de Meisterschaft grijpt.

Het nieuwe beleid en investeringen betaalden meteen uit maar dat effectieve instrument is blijkbaar met de foto’s van Overmars weggegooid. Mislintat riep bij zijn aantreden zo blij te zijn met het budget dat hem ter beschikking stond om later uit te leggen dat er toch eerst verkocht moet worden. De durf is wegbestuurd. Sven praat wat recht is krom en leunt comfortabel op het realisme dat je hem pas na verloop van tijd mag beoordelen. Hij is een onduidelijk vreemdelingenlegioen aan het samenstellen, werkt met de omstreden zaakwaarnemer Lemić, overbetaalde fors hier (Tahirovic, Šutalo) maar ontving daar (Bassey, Daramy) weer verrassend meer. Voor de jeugd van Ajax lijkt de solist nauwelijks publiekelijke aandacht te hebben. Het talent Silvano Vos voelt de natte voeten al tussen de wal en het schip. Aan Maurice Steijn de ingewikkelde taak om razendsnel een team te smeden uit deze gloednieuwe, bonte verzameling en iedereen tevreden te houden. Het is een dunne lijn tussen alle posities dubbel bezet hebben en spelers op de bank die gefrustreerd gaan aansturen op een vertrek.

De supporters en oud-spelers houden hun bange hart vast. Ajax zal dit jaar écht moeten aanhaken. De club die de trotse frontrunner was, loopt achter de feiten en noodzaak (de tweede plaats levert automatische plaatsing Champions League op) aan. Ajacieden Noa Lang en Sergiño Dest voetballen onder Peter Bosz in Eindhoven. Hopelijk blijft het bij die gemiste kansen en tovert Sven Mislintat opeens de nieuwe, oude rechtsbuiten Sjaak Swart uit de hoge hoed. Je gelooft het gewoon niet maar om met Golden Earrings Barry Hay (in Sleepwalkin’) te spreken, het komt allemaal goed want ‘Don’t panic, we’re on The Titanic’ …

Robert Leon ©

In Mokum Magazine – september 2023 (#119)

EEN ONBESCHREVEN BLAD

Op de ruïnes van het recente, desastreuze seizoen moet een ontredderd Ajax in de komende zomer een nieuw perspectief bouwen. In een periode vol vraagtekens, zijn de sleutels van de club na het aftreden van Edwin van der Sar opeens in handen van technisch directeur Sven Mislintat en Maurice Steijn. Het kan allemaal goed uitpakken maar Curriculum Vitae en profielen schijnen er even niet toe te doen in Amsterdam. Mislintat was een begeerde scout bij Borussia Dortmund die vervolgens bij Arsenal grossierde in miskopen en bij – een tegen degradatie vechtend – VfB Stuttgart, zijn contract voortijdig beëindigd zag worden. Bij Ajax neemt hij nu de belangrijke beslissingen. Zoals het benoemen van een trainer die niet bepaald voldoet aan het door hem zelf opgestelde profiel. Svens gevonden argument van Maurice’s ‘Overperformance’ (bij Sparta) klinkt aantrekkelijk maar biedt geen enkele garantie. De voorbeelden van coaches die één stapje hoger niet meer uit de verf kwamen, zijn ontelbaar. De presentatie van Steijn was echter bemoedigend en mogelijk dwingen (anders dan die van John Heitinga) vreemde ogen fris elan, spelvreugde en successen af.

Terwijl Ajax op zoek is naar zowel een algemeen directeur als een selectie die weer om de prijzen kan spelen, heeft de club een uitgelezen kans om een aantal andere zaken anders in te richten. Op de geboortegrond van Het Totaalvoetbal, kan men zich opnieuw uitvinden. Het Totaalvoetbal hebben we al heel lang niet meer gezien; laat staan een poging daartoe. De tactiek die Louis van Gaal indertijd hanteerde, is ook niet tijdloos gebleken. Zelfs Danny Blind heeft als coach daar niet naar omgekeken. De stelling dat het voetbal zo is geëvolueerd dat bijvoorbeeld 4-3-3 niet meer zou kunnen, zou in huize Ajax hardnekkig moeten worden genegeerd; ook al leidde die opstelling het afgelopen jaar tot voorspelbare filevorming van spelers die geen man voorbij kunnen; blijven kaatsen en vanaf de vleugels maar één kant op willen: naar binnen.

Mislintat en Steijn turen in de voorbereiding samen op een onbeschreven blad papier waarop allereerst een herkenbare, rotsvaste voetbalstijl moet worden genoteerd. Spelers die de achterlijn wél halen; een tegenstander kunnen uitspelen en geen wedstrijden meer waarin er nul keer op goal wordt geschoten. Het Feyenoord van Arne Slot liet zien dat je tot in de blessuretijd kunt opjagen, duels winnen en kansen creëren. Kortom; doorvoetballen. Ajax dacht het op louter kwaliteit te kunnen redden. De ploeg legde zich gemakkelijk en te vroeg neer bij teveel weerstand. Mislintat stipte het al aan: de conditie moet flink beter. Naast spelopvatting en fitheid zou het Ajax sieren niet langer de beslissingen van scheidsrechters te proberen te beïnvloeden. In woord en gebaar maar ook door het acteren van overtredingen en blessures. Geen arbiter zal ooit zijn mening veranderen. Laat desnoods alleen de aanvoerder in gesprek gaan of vragen om een VAR-check. Het protest en het kinderachtige toneelspel in de ontmoetingen met PSV waren Ajax echt onwaardig. Een elftal dat zich – zoals in het rugby gebruikelijk – standaard schikt naar de scheidsrechter, valt onmiddellijk op. Net zoals het karakteristieke thuisshirt van de recordkampioen in iedere wedstrijd een oogverblindende blikvanger is.

 

Een klassiek, trots tenue dat ieder seizoen in de verkoopdrift van de shirtsponsor maar niet kan worden gematcht aan een stijlvol nieuw uitshirt. Adidas lanceerde laatst een weliswaar wit shirt maar met een afzichtelijk motief, dat door fans al als ‘darmen’ is omschreven. Wellicht kan Mislintat zijn landgenoten, de simpele effen shirts van weleer eens voorhouden. Het uitshirt mag dan ongeschreven wit, rood of blauw zijn; de kersverse, verrassende technische leiding van Ajax heeft alles in te vullen.

Robert Leon ©

In Mokum Magazine – juli/augustus 2023 (#118)